zaterdag 31 maart 2012

Kikkerdril

Vandaag was de Hortus in Haren weer open. Vanmiddag ben ik er meteen heengereden, want ik wilde met behulp van een (nieuw aangeschaft) polarisatiefilter dril en kikkers fotograferen. Kikkerdril was er, een enorme kluit. De kikkers waren me te snel af. Maar wat een verbetering met zo'n filter! Je schroeft hem voor op je lens en kunt dan door te draaien een groot deel van de reflecties kwijtraken. Het is niet moeilijk. Je ziet precies wat er gebeurt. Ben benieuwd wat dit doet bij het fotograferen van druppels! Op dagen met veel zon ga ik dat zeker proberen.

Een uitsnede van de foto hierboven.

En nu wil ik weer naar het vennetje met de slingers paddendril. Misschien dat ik dat morgen doe. Inmiddels zijn we alweer een dikke week verder. Ben benieuwd hoe het er nu bij ligt!

Ik wilde in de Hortus ook naar mos zoeken. Op steen groeien veel soorten, dus toog ik naar de rotstuin. Nu nog even een ochtend met veel dauw. Dan zijn mossen toch op hun mooist!

vrijdag 30 maart 2012

Op knappen

Reikhalzend...

Na twee weken lente moeten we weer even geduld hebben. Een goede gelegenheid om de sensor te laten poetsen. Gelukkig ben je je camera dan maar één dag kwijt. Ik kan prima zonder mobieltje maar mijn camera wil ik niet missen!

dinsdag 27 maart 2012

Kleine veldkers


Kleine veldkers (Cardamine hirsuta). In het voorbijgaan lijkt het een stijf en onooglijk plantje, maar vroeg in de ochtend met wat dauw vind ik hem best mooi.

Dit plantje bloeit al vroeg in het voorjaar en kan ook bij lage temperaturen zaad ontwikkelen dat in de lange hauwen groeit. Is een hauw rijp dan krullen de twee kleppen snel van beneden naar boven op om zo de zaden weg te slingeren.

Kleine veldkers wordt vaak gezien als onkruid maar is ook eetbaar en smaakt naar waterkers. Niet dat ik dat heb geprobeerd trouwens... Die opengesprongen peultjes wil ik nog wel eens zien. En dan kan ik ook gelijk de smaak even testen.

(bron: Wikipedia)

maandag 26 maart 2012

Gedrongen kantmos

Voor het determineren van mossen (voor beginners) vond ik een geweldig boek: Fotogids Mossen. Dit lijkt me gewoon pluisjesmos (Dicronella heteromalla). Het blad is heel erg fijn en het groeit in polletjes. Als je mos determineert dan kun je dat eigenlijk het beste in het veld doen en met een 10x loep om de kenmerken goed te bekijken. Wat ik doe is thuis de foto's bestuderen.... Alles onder voorbehoud dus. Want er zijn ook weer mossen die op pluisjesmos lijken, al ben ik hier wel vrij zeker van.

Het punt is dat mijn aandacht vaak getrokken wordt door details die voor het determineren minder belangrijk zijn... Druppels op glasharen bijvoorbeeld.

De groei van dit haarmos probeer ik te volgen. Maar het is echt een langzaam-aan-mos... Een bloem zou al lang uitgebloeid zijn! Vermoedelijk is dit gewoon haarmos. Zojuist heb ik gezien dat een kapsel een schijfje heeft. Daarmee onderscheidt het zich van fraai haarmos.

Dit levermos groeit op een vermolmde boom en lijkt mij gedrongen kantmos (Lophocolea heterophylla).

Het is heel fijn spul. Je moet er dicht op kruipen en het is lastig om goed in beeld te krijgen.

Tenzij je geluk hebt! Het zwarte knopje is een sporenkapsel dat bij rijpheid opent met vier kleppen, zoals het kapsel ernaast.

Een hogere vergroting laat de twee stadia wat beter zien. En nu las ik dat in het zwarte bolletje tussen de sporen ook springdraden (elateren) zitten. Zodra het kapsel openbarst slingeren ze de sporen naar buiten. Wat een mooi mechanisme! Dat wilde ik wel eens zien...

En dus heb ik de inhoud van een sporenkapsel onder een microscoop gelegd. De bolletjes zijn de sporen en de gedraaide draden ertussen de elateren. Elateren zijn zeer lange cellen die dankzij spiraalvormige verdikkingswanden kronkelende bewegingen kunnen maken als de luchtvochtigheid in de omgeving verandert (bron: Fotogids Mossen). De sporen liggen er los tegenaan. Dat vind ik nu kicken!

zondag 25 maart 2012

Paddenvervolg

En hoe was het vandaag met de padden? Nou... het was beslist minder druk dan een paar dagen geleden, maar een paar feestgangers hadden nog steeds energie. Op het pad naar het ven zat dit stel. De neuzen stonden in de goede richting maar het schoot niet erg op. En dan ook nog bespied worden...


Het verschil tussen kikkerdril (kluiten) en paddendril (strengen) was nu heel mooi te zien. De padden hadden goed hun best gedaan. Overal hingen slingers.

En altijd mooi gedrapeerd om een takje of een blaadje.

Wat ik de vorige keer nog niet zeker wist is me nu duidelijk geworden. Dit is een kikker bij een kluit kikkerdril. Eén verschil tussen kikker en pad is hier duidelijk te zien. Een kikker heeft veel langere poten. En een oplettende kijker ziet dat sommige zwarte stipjes in het dril al een kikkervisjesvorm krijgen!

Dit padje hing lekker onder water in het zonnetje te soezen.

Wie het eerst lacht is af.

Nog een foto van de vorige keer... Terwijl ik zat te kijken kroop er een beestje op zijn kop. Vermoedelijk een larve van het een of ander. Hij doet wel heel stoer met zijn bodybuilderspose... :-)

Deze foto wilde ik eerst weglaten maar ach... zo eng is het nu ook weer niet. Minder luguber dan wat ik vandaag zag... een mannetje die een dode pad omklemde. Eentje voor het boek van Kees Moeliker.

Wordt vervolgd!

donderdag 22 maart 2012

Padden!

In de hoop parende kikkers te zien, ging ik naar het Galgwanderveen in Eext. Op het paadje naar het ven zat deze snuiter. Het is geen kikker maar een pad: de gewone pad (bufo bufo). Al blij met deze foto liep ik nietsvermoedend door. Toen bleek het ven te wemelen van de padden! Veel zwommen er vlak bij de kant om er af en toe uit te klimmen. Soms vlak voor mijn lens.

Dit was echt een geweldige kans om mooie foto's te maken. Wat een verrassing! Het is dan zo moeilijk voor mij om rustig te blijven, eerst goed te kijken, dan te denken (hoe stel ik mijn camera in) en vervolgens een foto te maken. Maar het gaat steeds beter.


Het hoekje met het mooiste licht. Maar volgens mij alleen mannetjes. Een beetje hangen...

Andere mannetjes achter de broek zitten... want misschien is het wel een vrouwtje. Ze schijnen een sterke klampreflex te hebben en alles te omarmen wat ze tegenkomen. Ook andere soorten.

Toen ik even de tijd nam om goed te luisteren hoorde ik ook het geroep van de mannetjes en, wat ik nu weet, de signalen van mannetjes die door andere mannetjes worden aangeklampt. Het 'laat los ik ben een man' signaal.

En... succes! Deze houding heet amplexus (Wikipidia). De mannetjes hebben speciale kussentjes op hun poten, paarkussens, voor beter grip. De paarkluwens van vrouwtjes met meerdere mannen zagen er wat enger uit. Die foto laat ik maar weg, al schijnt het meer voor te komen.


En samen op het land. Je moest zo oppassen dat je er niet bovenop ging staan. Ze hebben een geweldige schutkleur. Ik geloof dat het goed ging. Je moet er toch niet aan denken.

Er was ook dril te bewonderen. Of dit nu kikkerdril of paddendril is kan ik niet goed zien. Paddendril wordt afgezet in strengen en zo ziet het er niet uit.


Tot slot nog een eenling op het pad. Alleen in de paringstijd zoeken padden het water op. Hoe lang dit spektakel duurt weet ik eigenlijk niet. Wat een geluk om dat net te zien! Wat nu ook leuk is, is om het dril terug te vinden en straks de jonge padjes. En zo is er altijd meer...

woensdag 21 maart 2012

Lente!

De laatste foto van bijna 400... ik had de middag van mijn leven bij een vennetje vol met padden. Gewéldig! Ik heb nog nooit zoiets gezien. Op de knieën in de modder. Proberen zo laag mogelijk te komen. Ze waren een beetje schuw maar kwamen daarna weer gauw dichtbij. Soms zelfs té dichtbij voor mijn lens, maar ik genoot. Je moest ook goed opletten waar je je voeten neerzette. Op het pad zag je ze haast niet door hun perfecte schutkleur. Gelukkig sprongen ze altijd net op tijd weg. En nu de mooiste uitzoeken. Het is lente!

dinsdag 20 maart 2012

Magische vrieskou

Gisteren was het dus zo'n ochtend... met mooie druppels..

... en rijp.

Ik hoopte op nog zo'n ochtend en zette de wekker vroeg om vooral maar niets te missen... Maar zoals het vaak gaat met hooggespannen verwachtingen... Het liep net even anders. Elke ochtend is immers anders en dat weet ik... Het is als het weer. Nou ja, eigenlijk ís de ochtend het weer als het om fotografie gaat.

Vanochtend wilde ik eerst meer foto's maken van een mos dat ik gisteren vond: gesteelde haarmuts (Orthotrichum anomalum). Het groeide op een stukje beton samen met achterlichtmos. Maar denk je nu dat ik het weer kon vinden? Ik begrijp het nog niet. Ik zag wel veel polletjes opgekruld blad en dacht: misschien zitten de kapsels ertussen. Er staat nu zo'n polletje voor mij in een laagje water maar ik zie nog niets... Had ik het verkeerde zoekbeeld en was het kleiner dan ik me herinnerde? Ik moet nog maar eens goed zoeken. Of zou het er echt niet meer staan?

Gesteelde haarmuts vind je vooral op steen. Dit zijn foto's van gisteren toen de zon volop scheen. Als 't maar rijmt!  :-)

De sporenkapsels steken boven het groen uit.

Hier moet ik het eerst maar mee doen. Het leek me aardig om ze in wat vriendelijker en mysterieuzer licht te fotograferen. Het is een algemene soort, dus die kans komt vast nog wel.

Vanochtend op de weg terug liepen er drie Canadese ganzen op het pad. Bij Friese Veen zijn de vogels nogal schuw en vliegen al weg voordat je er een goede foto van kunt maken (met een 100 mm lens). Dus ik zette de sluitertijd op 1/1000 om dan tenminste een opvliegende gans te kunnen fotograferen. Ik moet zeggen - ze waren minder bang dan ik had vermoed. Een meevaller dus!

Ik voelde me net een ganzenhoedster. Al liepen de ganzen voor mij aan in plaats van andersom.

Toen viel me op dat één van de ganzen een groene band om zijn nek had en, bij thuiskomst, ook dat hij is geringd.

Op internet heb ik gezocht naar de betekenis hiervan en dit is wat ik vond:


Canadese Gans 
Groene halsband.
Nieuw project in Nederland, voornamelijk vogels geringd in Arkemheen in 2008, maar ook enkele in
groepen ruiende Grauwe Ganzen gevangen vogels.
Online invoer via http://www.geese.org/.
Contact: Berend Voslamber, adres zie Grauwe Gans.

Bron: Sovon

Om gegevens in te voeren heb ik waarschijnlijk ook het nummer op de ring nodig en die kan ik niet goed lezen.

En uiteindelijk vonden ze toch dat ik te dichtbij kwam...

Vandaag was weer zo'n moment waarop ik me realiseerde dat verwachtingen soms in de weg kunnen zitten. Zelfs als het niet om grote dingen gaat. Want waarom niet gewoon open staan voor wat er is? Dat werkt vaak het beste. Wat is het nut van verwachtingen eigenlijk? Dat is iets om over na te denken.

De Britisch Bryological Society heeft een mooie mossenwebsite: www.bbsfieldguide.org.uk
Als je de naam van het mos weet (dat is soms juist het punt, maar goed...) dan vind je daar meer informatie en foto's. Gesteelde haarmuts (Orthotrichum anomalum), bijvoorbeeld, vind je hier. Op de site krijg je toegang tot een heel boekwerk. En er staat een determinatietabel voor de meest voorkomende soorten.

maandag 19 maart 2012

Koudruppel

Het was een magische ochtend! Het had iets gevroren en de zon scheen. En ik vond ook een mos dat ik nog niet had gezien!

Heel veel uitzoekwerk dus, maar eerst andere dingen... Wat is het dan moeilijk om niet toch even wat foto's te bewerken... En die eerste upload vond ik niet mooi.. dat moest even anders (haastige spoed).

Nou, hup! Aan het werk!!


zondag 18 maart 2012

Ieee!

Ten minste houdbaar tot... is hier wel gepasseerd. Dit schimmeltje dacht: 'Als jij het dan niet opeet, dan neem ik het wel!'. Sommige dingen zijn wel heel erg mooi maar toch wil je ze liever niet in huis zien. Al vond ik dit wel een foto waard. Verder valt het reuze mee in mijn koelkast hoor...

vrijdag 16 maart 2012

Littekens

Gewoon een ontluikende knop van een kastanje. En toch... toen ik thuis de foto nog eens goed bekeek vielen me de structuren op de tak eronder op. Het onderste deel van de tak is groen uitgeslagen en bevat een aantal ringen. Het stuk erboven is nog niet groen en draagt een nieuwe knop.

Het ligt wel voor de hand... Het onderste deel is een jaar ouder en eindigt in littekens van knopschubben die de vorige knop heeft achtergelaten, het ringlitteken. De hoefijzervormige afdrukken zijn afkomstig van bladeren die zijn afgevallen in de herfst.

Een andere tak waar ook de ringen en de hoefijzervormige littekens te zien zijn. De afstand tussen de ringlittekens kan verschillen per tak en zegt iets over de groei.

Vooral de hoefijzers hebben een mooie vorm. Erboven zit nog een klein knopje.



De ontluikende knoppen van de kastanje ga ik volgen. Kijken of ik het proces van de zich ontvouwende blaadjes en de bloem kan vangen.

donderdag 15 maart 2012

Ooghoogte

Ik mag graag naar meerkoetjes kijken, vooral als ze naar groenvoer duiken. Dit meerkoetje zwemt bij Friese Veen (waar anders...) langs een paadje waarbij ik min of meer op ooghoogte kon komen. Helemaal op de grond liggend was het ooghoogte geweest. Ik zit liever op mijn hurken. Afijn... terwijl ik daar zo zat, te wachten tot hij wat 'leuks' ging doen, bewoog het platgeslagen droge riet vlak naast mij. Zat daar nou iets onder? Even later gebeurde het weer. Mijn aandacht verlegde zich en mijn fantasie sloeg op hol. Wat zit daar? Nog een meerkoetje? Niet waarschijnlijk. Het moest redelijk groot zijn... een kikker? Ik meende heel even zelfs iets groens en een oog te zien, maar dat was toch meer verbeelding. Uiteindelijk, want het duurde me te lang, probeerde ik het riet op te lichten. Dat lukte niet echt. Om een lang verhaal kort te maken... ik weet nog niet wat het geweest is. Ja, ik weet het - dit is een slap verhaal.

Zou het een rat zijn geweest? Ik meende ook zacht geknaag te horen. Wat zou het geweldig zijn om een bever te zien! Misschien was het een heel kleintje... :-)

Meerkoetjes bij Friese Veen zijn vrij schuw en dus was ik al blij dat deze in de buurt bleef. Ik heb een felblauwe jas aan en dat is waarschijnlijk niet slim als je schuwe dieren wilt fotograferen. Als het meezit kan die jas al snel uit.

O, ezelsbruggetje voor wie ook de meerkoetjes en de waterhoentjes door elkaar haalt... Een meerKOEtje is zwart-wit, net als een friese koe. Zo onthou ik het nu.

maandag 12 maart 2012

Territoriale wateren

In Friese Veen zwemt een mooi zwanenpaar. Ik probeer altijd om er foto's van te maken, al valt de belichting me vaak tegen. Ze zijn zó wit! Deze keer was er een klein spektakel gaande met veel watergespetter.

De zwaan had het niet op het paartje Canadeze ganzen in zijn territorium. Eén gans ging er na de eerste aanval meteen vandoor. De ander (mannetje?) hield echter stug vol en liet zich hooguit opjagen. Uiteindelijk 'won' de zwaan, al denk ik niet dat hij van ze af is. De gans leek me nogal laconiek onder al dit gedoe.

Na dit succesje werden de veren uitgebreid gepoetst. En het is altijd leuk om een dier iets te zien doen, anders dan eten. Dus ik maakte heel veel foto's en kon niet goed kiezen...

Ze hebben een prachtig verenpak. Wat ik altijd jammer vind is die gele nek. Maar ja, hoe kom je daar bij?

Het zwanenmeer.



Zo ziet hij er heel onschuldig uit. En toch, als ze met z'n tweeën op het pad staan, dan loop ik ook liever om.

Handig zo'n lenige nek. Dit veertje kan hij nog net poetsen.


Ik hoop dat ze samen een mooi stel jongen krijgen. Eind mei vorig jaar had ik het geluk om ze met vier kuikens te zien die ook nog eens op moeders rug zaten, eraf klommen en vervolgens er weer op... Dat was een prachtig gezicht. Ik vraag me wel af waar hun jongen zijn gebleven. Misschien iets verderop, het gebied is groot.